[ကဲုင္]
ကဲုင္ = လီထုိ,။ ျပင္,ထုိ,။ ၿပဲဳင္ထုိ,။ ေသင္ထုိ,။ သုိ;ထုိ,။ သီထုိ,။ လီလာၿပဲဳင္ျပင္,ထုိ,။ သြဳမ္,ထုိ,။ ေသင္သုိ;ထုိ,။ ထူ;သြံဳ,လ,ေတာ၀္းဒြဳမ္။ အာ;ကြိဳ,ခြဳမ္စံ;အီလ,ေတာ၀္းဒြဳမ္။ တၿခိဳ,တစြိဳးစြိဳး ကိရိယာ;တစြိဳးစြဳိး အၿခြိဳင္းအၿခိဳ,တစြိဳးစြိဳး ျပင္,ထုိ, ၿပဲဳင္ထုိ, ခ်ဳိ႕,ယြင္,ထုိ,တဲင္ သြံဳ,လ,ေတာ၀္းဒြဳမ္ အာ;ကြိဳ,ခြဳမ္မာ,အီထာ,မာ,လ,ေတာ၀္းဒြဳမ္ေနာ၀္, ဟဲ့, အကဲုင္ထုိ, ႏဲုင္းေနာ၀္,။ ဥပမာ; = ၁) ေခြကာ,ဒါင္;ကြဳန္;ယုိ အစက္အကဲုင္ထုိ,ညလဲဥ္း၊ ၀ါးတလ,ေတာ၀္းဒြဳမ္ေတြာ့, ေအာ၀္;အံုသူ;ဒ်ာ;ထာ, ကာ,ဂုိေဒါင္ကုိသူ, ခြိဳင္းမဲုင္,လာလာလဲဥ္း။ ၂) ေခြေျဖ,ကြန္ျပဴတာယုိ စလ,လစ္,ေနင္;လြိဳဒ်ာ;လဲ့ ကဲုင္ထုိ,လဲဥ္း၊ ေဗြာင္လဲ့တလ,ေတာ၀္းဒြဳမ္။ ၃) ခမ္းေလာ့တန္ တလီ,သန္ေထာင္းေတြာ့, ဒံုကုိေ၀င္,ကုိ လမ္းဖံု;ဆဲင္;ဖံု; ကဲုင္လီၿပဳဲင္ျပင္,ထုိ,အာေမြး။ ထဲင္းတမ်ိဳ, အသက္သားသတၱ၀ါ;တစိြဳးစိြဳး မဥ္;သီ မဥ္းမားထုိ,လဲ့ ဟဲ့,ကဲုင္ထုိ,ေနေန။ ဥပမာ; = နီဖါျဖားကကဲုင္ထုိ,ေနာ၀္, ေခြတခဲုင္;လြဴ;ေတာ၀္းဒြဳိန္း။ ပအို၀္;အာ;ဇာ;ေဗြ; ပုိလ္;ခ်ဳပ္တန္ ဗုိလ္စံသိန္းေနာ၀္, အကဲုင္ထုိ, စဲ့,တိြဳက္,ပြယ္,ကုိ။
ကဲုင္ = ေမာ;။ အႏၱရာယ္;တန္။ ကဲုင္းေဖ;ဒါ;လုိ,ဥပါတ္။ ကဲုင္းေဖ;ဒါ;လုိ,ေဘ,ရန္;။ ေဒါ;သ,သန္ မာန္;တန္။ သ,ဆ်ာ;။ သ,ေဟြ;။ သ,တကဲုင္။ က်မ္;တကဲုင္ ယားတကဲုင္ဒါ; ၀ါင္,အလင္။ ေကတဗာ;ဗာ;မဥ္;ကဲုင္းအဲင္;ဒါ;လုိ, မဥ္းေဖ;ရန္;ဒါ;လုိ, မဥ္;ကဲုင္းႏြိဳ႕အံ;ဒါ;ဖိုးပနား ဒံုကုိေဆာင္;ကုိလဲ့ ၀ါင္,ဟဲ့, ေကကဲုင္။ ထြီ;မဥ္;ကဲုင္းအဲင္;ဒါ;လုိ,လဲ့ ဟဲ့,ထြီ;ကဲုင္။ ထီြ;တဗာ;ဗာ; မဥ္းထီ;မဥ္;ေမာ့,ဒါ; ထြီ;အလင္တဗာ;ခါ မာ,စြဥ္;အေငါ၀္း ငြဳမ္ငြဳမ္ငမ္ငမ္ ေအာ၀္;မဥ္အဲင္; မဥ္သတ္စြဥ္;ဒ်ာ; ႏဲုင္းေနာ၀္,လဲ့ ဟဲ့, ထြီ;ကဲုင္။ ဖုိး ပနား မဥ္;ကဲုင္းေထာင္း ကဲုင္းပဲုင္; ကုိင္းဒီးဒါ;လုိ,တဲ့ ဟဲ့, ဖိုးကဲုင္ ပနားကဲုင္။ ဖိုး ပနား မဥ္;ထီ;မဥ္;ေမာ့,ဒါ; ဖုိး ပနား အေလာင္;အလင္တဗာ;ဗာ;ခါ အေန႔,ဖူငြါေနာ၀္, သာထန္;သန္စြဥ္;တလီ, ေဖာစ္ေဖာစ္ ဖဲစ္ဖဲစ္၊ မာ,သင္;စြဥ္;အေငါ၀္း ငြဲ႔ငြဲ႕ငဲုင့္ငဲုင့္၊ တြမ္;အကတူ; တြမ္;အႏုံ,ေနာ၀္, ေအာ၀္;ဒီးေအာ၀္;ပဲုင္;စြဥ္;ထာ, ႏဲုင္းေနာ၀္,ေနာ၀္, ဟဲ့,ဖုိးကဲုင္ ပနားကဲုင္ ႏဲုင္းေနာ၀္,။ လုိ,ကဲုင္းရြိဳ႕, ကဲုင္းရန္; ကဲုင္းမာ,ဆာ မာ,သီဒါ;၀ါင္,လဲ့ ဟဲ့, လို,ကဲုင္ ႏဲုင္းေနာ၀္,။ ဥပမာ; = ေလြ,လယ္;ညာ,မြဳန္းတျခာတန္ကုိသူ,ေနာပိုခို၊ မဲ့ေကကဲုင္အဲင္;ဒါ;လုိ,။
ကဲုင္ (တကဲုင္) = စန္း။ တဗြိဳး။ ရင္းစား။ ထြားတေရ,ေတာ၀္း ထီးတေရ,ေတာ၀္း။ ထြားေဟာ၀္ေတာ၀္း ထီ;ေဟာ၀္ေတာ၀္း။ မဥ္;ထြားမဥ္;ထီးလဲ့ သြဳန္;သ,ခ်မ္,သာ; သာ;ယာ;အီေတာ၀္း။ ထြဳိ႕,ငါင္;မု,အဲဥ္ေထာ၀္;။ ထြိဳ႕,သ,ေတာ၀္း။ ထြိဳ႕,ငါင္;ေတာ၀္းလုိ,သ,ေမာင္,။ ပီတိထြာအီေတာ၀္း။ စြယ္,လံ,ထြဳိ႕သ,အီေတာ၀္း။ လုိ,တျဖာ,ျဖာ, အမဲ့လဲုင္း မဲ့ခူ,တႏြာ; တငါဆြာ, တငါတေငါင္း ေအာ၀္;လန္ထန္;ေျဖာင္းဗီ;ေလာင္း၊ အဟုိ႔,သမ္းပံုး အခါင္;သမ္းေဒြါင္; အနမ္းသမ္းဖြိဳ;တေပါက္, လို,ႏဲုင္းေနာ၀္,ေနာ၀္, ၀ါင္,ဟဲ့, လုိ,ေယာင္,တဗြိဳး လုိ,ေလာင္;လြိဳးတကဲုင္၊ လြိဳးရင္းစား ႏဲုင္းေနာ၀္,။
ကဲုင္း = သ,ကုိမဥ္ခြဳမ္မာ,ရဲုင္,တသြိဳးေသ;ေသ;ထာ,တစြိဳးတမ်ိဳ,။ သ,ေပ်ာ္; မြန္းသြိဳ,လြဥ္,တြမ္;ထာ,မာ,တစြိဳးတမ်ိဳ,။ မဥ္မာ,ေသ;ေသ;ထာ,မာ,။ မဥ္အံုေျခင္ ေအာ၀္;ေျခင္ေတာ၀္းထာ,။ သြဳန္;သ,တလြိဳ႕လြဥ္,ထာ,မာ,။ မြန္းေပ်ာ္;သြိဳ,သြင္;လြဥ္,ထာ,မာ,တမ်ိဳ,မ်ိဳ, တစြိဳးစြိဳး။ အံုေျခင္ ေအာ၀္;ေျခင္ထာ,ဒါ;ေတာ၀္း။ လို,တျဖာ,ျဖာ, အံုေျခင္ ေအာ၀္;ေျခင္ေတာ၀္းထာ, ေအာ၀္;မာ,ေသ;ေသ;ထာ,မာ, က်ိဳ,စာ,လြဳပ္, က်ိဳ,စာ,မာ, က်ိဳ,စာ,ေျဖ,စာကူ,ကား က်ိဳ,စာ,သြဥ္ထူ; က်ိဳ,စာ,သြဥ္ေဖ; က်ိဳ,စာ,လူ; က်ိဳ,စာ,တန္, က်ိဳ,စာ,ကံက်င္, ကစဒါ; ပုဂၢိဳလ္;ႏဲုင္းေနာ၀္,ဖံု;ေနာ၀္, ဟဲ့, လုိ,ကဲုင္း ႏဲုင္းေနာ၀္,။ ဥပမာ; = ၁) လိတ္တန္,မဥ္;ထုိ ပညာ;မဥ္;တန္မ, ထြာလို,ယံ လုိ,ဒါ;၊ ကြပ္ေနာ၀္,မ, သြဥ္ကဲုင္းကဲုင္းလိတ္ ေဟာ္,ကဲုင္းကဲုင္းလိတ္ေနာပုိခုိ။ ၂) ခြန္နင္,ပအို၀္;အာစြဳမ္;ျဖာ,ျဖာ, သီးဖံု;ကားကေအာ၀္; ေဖ;ကေျခြ ေဖ;ကျခာ; ေဖ;ကခ်မ္,သာ;ေနာ၀္, အြဥ္၀ါင္, က်ိဳ,စာ,လြဳပ္, က်ိဳ,စာ,မာ, က်ိဳ,စာ,ေျဖ,စာ ကူ,ကားကဲုင္းကဲုင္းလြေသြာ့၀ါင္,ပငါပရာ,။ ကဲုင္းလူ;၊ ကဲုင္;တန္,၊ ကဲုင္းသြဥ္၊ ကဲုင္းမာ,၊ ကဲုင္းလြဳပ္,၊ ကဲုင္းေျဖ,၊ ကဲုင္းစာ။
ကဲုင္း = ကြပ္ပြိဳးအေက်ာင္,တမ်ိဳ,မ်ိဳ,တဲင္ အထြာအကဲုင္တစိြဳးစြဳိး ကထြာလြဥ္အီ ကကုဲင္လြဥ္အီ ကေပၚ;ေပါက္လြဥ္အီဒါ;အေခ;အေန;အတြက္တာ; ကသြံဳ,အီဒါ;ေငါ၀္းၿဖံဳ;တယ္;အြဥ္။ ဥပမာ; = ၁) ဟန္;နီ,ယုိ ယာခုိး ထာ,လ်ားသန္ေမြးက မြဴးဟာလင္,ယုိ ခမ္းကဲုင္းေလာ့ဒါ;သနယ္ယုိ။ ၂) ခမ္းေလာ့တြင္,ေနာ၀္, မဥ္;၀ါးကာ,လဲ့ ၀ါးေဟာ၀္ေဟာ၀္ ၀ါးယြယြေနာေမာင္;၊ တဖူ,ေစာ၀္; တဖူ,ေျပငါ;က မဥ္;၀ါးမြိဳင္လဲ့ မဲ့,ကာ,ကဲုင္းေမာက္ဒါ;သနယ္။ ၃) ဟန္;ေနင္;ယို ခမ္းေလာ့မဲဥ္;ေတာ၀္း ရာ;သီးဥတုညီ;ေတာ၀္း ထာ,လြဳပ္,ထာ,ရဲုင္ထြာေတာ၀္းက အအံ;အအြ, အသံြဳ,အေဆာင္; ကြဳန္;တၿခိဳ,ခန္ဖံု; ကဲုင္းထင္;ဒါ; သနယ္။ ၄) ပါ,ဗားဒံုေနာ၀္,သူ,ေနာ၀္, အသြီ;ေဟာ၀္ေတာ၀္း သ,မဲဥ္;ေတြာ့, ကဲုင္းလြင္းညီ;ငါဒါ;ထာ,။
ကဲုင္; = တြမ္;ေသင္;ပါင္ ၀ါ;ေခါ၀္ ၀ါ;မြဴးဖံု;ကစဒါ; တြမ္;ထာ,ၿခိဳ,တစြိဳးစြိဳးေတြာ့, အြဥ္;ရဲခါ, အြဥ္;ကဲုင္;ခါ,၊ အြဥ္;ရဲကဲုင္;ခါ,၊ အြဥ္;ေပ့,ခါ,။ တြမ္;ခြဥ္းဆြာ, အြဥ္;ကဲုင္;ခါ, တေဖြာင္,ငြါ။ ဥပမာ; = ၁) ထာ,ေခ့,မြဴးကြိဳ႔,နာ,ခိန္;မဟာေနာ၀္, တလီ,ေထာင္းသန္ ခမ္းတန္ေလာ့တဲင္ ေမာက္,အြန္မြဴး ၀,လင္,ေတြာ့, ေအာ၀္;ကဲုင္;ေပ့,ခါ, ကာ,တဖူ,တန္။ ၂) ထူ;၀ါ;ေတြာ့, အြဥ္;ကဲုင္;ခါ, တေဖြာင္,ငြါသူ,လဲုင္းပုိခုိ၊ မဲ့,ဖုိး ပနားဖံု; လြင္းထန္;ထုိ,။ အြဥ္;ကုဲင္;ခါ,၊ အြဥ္;ႀကဲင္;ခါ,၊ အြဥ္;ရဲခါ,။
ကဲုင္; (ရူးတကဲုင္;) = ရူးအစြဴ;သန္မ်ိဳ,၊ အေရာင္;သြမ္;တသီး အေမးနာေဒြါင္;တပြတ္, ရူးမ်ိဳ,။ ရူးတကဲုင္;။
No comments:
Post a Comment